Pani Mecenas, jakiś czas temu poszłam na zwolnienie lekarskie. W międzyczasie skończyła się moja umowa o pracę, ale nadal kontynuowałam zwolnienie. Złożyłam do ZUS wniosek o wypłatę zasiłku chorobowego za okres od zakończenia umowy. Mimo upływu terminu nie otrzymałam pieniędzy, ani żadnej decyzji. Napisałam do ZUS, a w odpowiedzi otrzymałam informację, że nie mogą wypłacić mi zasiłku, bo pomimo wezwania mój były pracodawca nie przesłał im zaświadczenia ZUS Z-3. Co można z tym zrobić?
W istocie do wypłaty zasiłku konieczne jest dostarczenie do ZUS zaświadczenia Z-3. Zobowiązanym do jego przedłożenia jest płatnik składek, czyli pracodawca w terminie 7 dni od wystąpienia do niego o sporządzenie takiego zaświadczenia.
Skoro ustawodawca nakłada na płatnika składek obowiązek podjęcia pewnego działania winien również przewidzieć sankcję za jego niedopełnienie. Tak jest również w tym przypadku, ponieważ istnieje możliwość nałożenia grzywny za niewywiązanie się z tegoż obowiązku, jednak zdarza się, iż ZUS taką sytuację wykorzystuje jako pretekst do odmowy wypłaty świadczenia. Wówczas wydaje decyzję odmowną, którą motywuje faktem, iż nie został doręczony dokument niezbędny do ustalenia prawa do zasiłku. Jednak ugruntowana linia orzecznicza wskazuje, iż decyzje takie są bezpodstawne, a w przypadku, gdy płatnik składek uporczywie nie doręcza do ZUS zaświadczenia Z-3, organ na podstawie danych posiadanych w bazach danych, na podstawie deklaracji składanych przez płatnika, powinien ustalić czy świadczenie jest należne oraz w jakiej wysokości. Sądy zwracają uwagę na fakt, że niedopuszczalnym jest przenoszenie odpowiedzialności za zaniechanie płatnika na ubezpieczonego, w związku z czym opisane działania ZUS są bezprawne. Z opisanej przez Panią sytuacji nie wynika jednak aby ZUS wydał już decyzję odmowną. Nie można zatem wykluczyć, że została wszczęta procedura ukarania pracodawcy grzywną.
Nadmienić należy, iż uporczywe zaniechanie doręczenia zaświadczenia Z-3 do ZUS może stanowić przestępstwo z art. 218 §1a kodeksu karnego zagrożone karą grzywny, ograniczenia wolności, albo nawet pozbawienia wolności do lat 2.
