Pani Mecenas, od jakiegoś czasu nie żyję wspólnie z mężem, jednak nie chcę się z nim rozwieść. Zastanawiam się nad wystąpieniem o separację. Na czy ona polega i z czym się wiąże?

Orzeczenie separacji niesie za sobą bardzo zbliżone skutki do orzeczenia rozwodu. Jednak w pierwszej kolejności należy wskazać przesłanki orzeczenia separacji. Aby sąd mógł nią orzec musi wystąpić zupełny rozkład pożycia małżeńskiego, tzn. muszą ulec zerwaniu trzy więzi: emocjonalna, fizyczna i gospodarcza. To co odróżnia separację od rozwodu, to brak konieczności wykazania, że rozkład pożycia jest trwały, tj. że nie istnieje szansa na uratowanie małżeństwa i odtworzenie więzi łączących małżonków.

Jako podstawowe skutki orzeczenia separacji wskazać należy ustanie wspólności majątkowej, przez co od dnia uprawomocnienia się orzeczenia o separacji pomiędzy małżonkami powstaje rozdzielność majątkowa, a wspólny majątek może zostać podzielony. Ponadto po orzeczeniu separacji drugi małżonek nie wchodzi w krąg spadkobierców ustawowych. W przypadku urodzenia dziecka przez kobietę pozostającą w separacji z mężem nie ma zastosowania domniemanie ojcostwa jej męża. Powyższe skutki orzeczenia separacji są identyczne jak skutki orzeczenia rozwodu.

Ponadto podczas orzekania separacji, podobnie jak w przypadku orzekania rozwodu, sąd zajmuje się kwestiami dotyczącymi wspólnych małoletnich dzieci stron, tj. miejscem ich zamieszkania, powierzeniem praw rodzicielskich, wysokością alimentów oraz kontaktami rodzica z dzieckiem. Obligatoryjnym elementem postanowienia o separacji jest również orzeczenie o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania małżonków na czas po orzeczeniu separacji.

Podstawowymi różnicami pomiędzy rozwodem, a separacją jest to, iż po orzeczeniu separacji nie można wstąpić w nowy związek małżeński oraz powrócić do panieńskiego nazwiska. Ponadto separacja jest stanem odwracalnym i po powrocie małżonków do siebie mogą oni wnieść o jej zniesienie. Wówczas ustają wszelkie opisane powyżej skutki.