Pani Mecenas, mam 95 lat i obecnie przebywam w domu opieki, bo ze względu na problemy zdrowotne wymagam pomocy w codziennych czynnościach. Jednak jestem w pełni sprawny umysłowo, nie mam demencji, ani innych schorzeń psychicznych, czy neurologicznych. Mój syn chce wystąpić o ubezwłasnowolnienie mnie, żeby móc sprzedać mój dom. Czy jest szansa, abym został ubezwłasnowolniony?

Ubezwłasnowolnienie jest instytucją prawa cywilnego, która została ustanowiona w celu ochrony interesów osób, które nie są w stanie ze względu na stan zdrowia samodzielnie się zatroszczyć o prowadzenie swoich spraw. Jest to instytucja, która silnie ingeruje w życie człowieka. Mówi się, iż ubezwłasnowolnienie to śmierć cywilna. Właśnie dlatego wydanie postanowienia o ubezwłasnowolnieniu poprzedzone jest postępowaniem, które ma na celu ustalenie, czy jest ono konieczne. Ustawodawca w postępowaniu o ubezwłasnowolnienie nałożył na sąd obowiązek przeprowadzenia takich czynności, jak wysłuchanie ubezwłasnowolnionego, czy dowodów z opinii lekarza psychiatry bądź neurologa (w zależności od choroby stanowiącej przyczynę ubezwłasnowolnienia) oraz psychologa. Ponadto do wniosku o ubezwłasnowolnienie winna być załączona dokumentacja medyczna uprawdopodabniająca konieczność ubezwłasnowolnienia. Obligatoryjne przeprowadzenie powyższych czynności ma na celu zagwarantowanie, iż sąd przy wydawaniu orzeczenia będzie posiadał całościowy obraz sytuacji zdrowotnej ubezwłasnowolnianego. Zwrócić należy również uwagę na fakt, iż w postępowaniu takim obowiązkowy jest udział prokuratora, który ma za zadanie czuwać nad prawidłowym przebiegiem postępowania oraz interesów osoby, która ma zostać ubezwłasnowolniona. Powyższe świadczy o tym, iż ustawodawca traktuje ubezwłasnowolnienie jako ostateczność i nakłada na organy państwowe obowiązki, które mają na celu zabezpieczenie osoby wobec której złożono wniosek przed pochopnym i bezpodstawnym ubezwłasnowolnieniem. Ponadto samo ubezwłasnowolnienie Pana nie doprowadzi do możliwości sprzedaży Pana domu przez syna. Sprzedaż nieruchomości jest czynnością przekraczającą zwykły zarząd i opiekun takiej czynności prawnej nie może dokonać bez zgody sądu udzielonej w odrębnym postępowaniu. W takim postępowaniu sąd bada, czy dokonanie czynności prawnej jest korzystne dla ubezwłasnowolnionego, a opiekun winien wskazać jaki jest cel dokonania czynności prawnej.